کد مطلب:183021 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:266
امام و بهره گیری از دعا
یكی از كارهای مهم امام سجاد ـ علیه السلام ـ در آن شرایط خفقان و در آن روزگار خاموشی، نشر معارف و حقایق ناب اسلامی و عقاید شیعی به زبان دعا بود. دعا یعنی خواندن؛ دعا یعنی درخواست از خدا؛ دعا ایجاد ارتباط بین مخلوق و خالق است؛ آنجا كه آدمی احساس تنهایی می كند و كسی را ندارد و نیاز به تكیه گاهی دارد كه در مشكلات و مصائب به طمأنینه و آرامش دست یابد، دعا ابزاری برای نیل به این هدف است.
آری حضرت ـ علیه السلام ـ در آن شرایط از طریق دعا ـ علاوه بر آن كه مقام آن حضرت، ایجاب می كرد چنین سیره ای را در پیش گیرد ـ به مردم نحوه دعا، مناجات و عبادت حق تعالی را تعلیم فرمود، و در عین حال در این مدرسه عشق، الفبای اسلام و شیعه را به تشنگان حقیقت و شیفتگان اهل بیت ـ علیهم السلام ـ آموخت.
دعاهای امام سجاد ـ علیه السلام ـ یادگاری است ماندگار از آن حضرت ـ علیه السلام ـ كه آكنده از معارفی است كه اوج تقرب انسان به خدا را نشان می دهد و هر كس به قدر ظرفیت خود از آنها بهره می گیرد.
آن حضرت در این دعاها به مسائل اساسی و ریشه ای پرداخته است. از جمله این مسائل تأكید بر صلوات بر محمد و آل محمد ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ می باشد. در آن شرایط كه كسی نمی توانست از علی ـ علیه السلام ـ و اهل بیت رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ دم بزند، حضرت در دعاها صلوات بر آل محمد را بعد از صلوات بر محمد، مطرح می كرد.
این در واقع جنگ تمام عیار با نظام حاكم بر مردم و مسلمانان در آن شرایط بود. بنی امیه بسیار كوشیده بودند كه نام اهل بیت را در گذر زمان به فراموشی بسپارند و عملاً با علویان در ستیز بودند. آنها بسیاری از علویان را به شهادت رساندند.
در این شرایط، حضرت در لابه لای دعاها نام اهل بیت را می گنجانید، چنان كه در دعای روز عرفه می فرماید:
«ربّ صلّ علیه و علیهم صلوةً لا أمد فی اوّلها و لا غایة لأمدها و لا نهایة لآخرها.» [1] .
«ای پروردگار! بر آن حضرت و بر آل او درود فرست، درودی كه اولش را حدی و مدتی و آخرش را پایانی نباشد.»
در فقره ای از دعا به صراحت از آنان به عنوان «خزانه داران علم خدا و نگهداران دین الهی و جانشینان خدا در زمین» یاد كرده است:
«ربّ صلّ علی اطائب اهل بیته الذین اخترتهم لامرك، و جعلتهم خزنة علمك، و حفظة دینك و خلفاءِك فی ارضك و حججك علی عبادك و طهّرتهم من الرجس و الدنس تطهیراً بارادتك و جعلتهم الوسیلة الیك و المسلك إلی جنّتك.» [2] .
«ای پروردگار! درود فرست بر پاكیزه تران خویشان آن بزرگوار (حضرت فاطمه و ائمه اثنی عشر ـ علیهم السلام ـ) كه آنان را برای فرمان خود برگزیدی و خزانه داران علمت و نگهداران دینت و جانشینان خود در زمینت و حجتهای خویش بر بندگانت قرار دادی و آنان را به خواست خود از پلیدی و ناپاكی پاك ساختی و ایشان را دستاویز به سوی خود و راه بهشت خویش گردانیدی.»
آری حضرت ـ علیه السلام ـ در آن شرایط از طریق دعا ـ علاوه بر آن كه مقام آن حضرت، ایجاب می كرد چنین سیره ای را در پیش گیرد ـ به مردم نحوه دعا، مناجات و عبادت حق تعالی را تعلیم فرمود، و در عین حال در این مدرسه عشق، الفبای اسلام و شیعه را به تشنگان حقیقت و شیفتگان اهل بیت ـ علیهم السلام ـ آموخت.
دعاهای امام سجاد ـ علیه السلام ـ یادگاری است ماندگار از آن حضرت ـ علیه السلام ـ كه آكنده از معارفی است كه اوج تقرب انسان به خدا را نشان می دهد و هر كس به قدر ظرفیت خود از آنها بهره می گیرد.
آن حضرت در این دعاها به مسائل اساسی و ریشه ای پرداخته است. از جمله این مسائل تأكید بر صلوات بر محمد و آل محمد ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ می باشد. در آن شرایط كه كسی نمی توانست از علی ـ علیه السلام ـ و اهل بیت رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ دم بزند، حضرت در دعاها صلوات بر آل محمد را بعد از صلوات بر محمد، مطرح می كرد.
این در واقع جنگ تمام عیار با نظام حاكم بر مردم و مسلمانان در آن شرایط بود. بنی امیه بسیار كوشیده بودند كه نام اهل بیت را در گذر زمان به فراموشی بسپارند و عملاً با علویان در ستیز بودند. آنها بسیاری از علویان را به شهادت رساندند.
در این شرایط، حضرت در لابه لای دعاها نام اهل بیت را می گنجانید، چنان كه در دعای روز عرفه می فرماید:
«ربّ صلّ علیه و علیهم صلوةً لا أمد فی اوّلها و لا غایة لأمدها و لا نهایة لآخرها.» [1] .
«ای پروردگار! بر آن حضرت و بر آل او درود فرست، درودی كه اولش را حدی و مدتی و آخرش را پایانی نباشد.»
در فقره ای از دعا به صراحت از آنان به عنوان «خزانه داران علم خدا و نگهداران دین الهی و جانشینان خدا در زمین» یاد كرده است:
«ربّ صلّ علی اطائب اهل بیته الذین اخترتهم لامرك، و جعلتهم خزنة علمك، و حفظة دینك و خلفاءِك فی ارضك و حججك علی عبادك و طهّرتهم من الرجس و الدنس تطهیراً بارادتك و جعلتهم الوسیلة الیك و المسلك إلی جنّتك.» [2] .
«ای پروردگار! درود فرست بر پاكیزه تران خویشان آن بزرگوار (حضرت فاطمه و ائمه اثنی عشر ـ علیهم السلام ـ) كه آنان را برای فرمان خود برگزیدی و خزانه داران علمت و نگهداران دینت و جانشینان خود در زمینت و حجتهای خویش بر بندگانت قرار دادی و آنان را به خواست خود از پلیدی و ناپاكی پاك ساختی و ایشان را دستاویز به سوی خود و راه بهشت خویش گردانیدی.»
[1] ترجمه و شرح صحيفه ي كامل سجاديه، ص 335.
[2] همان، ص 334 و 335.